ประวัติโรงเรียนพระนารายณ์ “ โรงเรียนพระนารายณ์ ” เป็นโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาขนาดใหญ่ของกรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่ที่ตำบลท่าศาลา อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี ห่างจากศาลากลางจังหวัดลพบุรี ออกไปตามเส้นทางถนนพหลโยธินมีเนื้อที่ 56 ไร่ 3 งาน 26 ตารางวา ผู้ที่คิดริเริ่มก่อตั้งโรงเรียนขึ้นคือ นายชงค์ วงษ์ขันธ์ และ นายสุพจน์ วัฒนประดิษฐ์ ต่อมา นาย เจริญ เจริญทรัพย์ , พันเอก(พิเศษ) วิเชียร อ่อนนุช , นายประวัติ(ย้ง) งามพันธุ์ดิศร และ คณะกรรมการชุดหนึ่ง ดำเนินการจัดหาซื้อที่ดินในท้องที่ตำบลท่าศาลา อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี ซึ่งเป็นที่ตั้งของโรงเรียนในปัจจุบัน ต่อมา นายโชดก วีรธรรมพูลสวัสดิ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดลพบุรีได้ยื่นเรื่องขอจัดตั้งโรงเรียนต่อกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งตอนแรกใช้ชื่อว่า “ โรงเรียนพิบูล 2 ”

แต่ทางคณะกรรมการเห็นว่าควรใช้ชื่อเดิมของโรงเรียนประจำจังหวัดของลพบุรีจึงได้ขอตั้งชื่อโรงเรียนไปยังกรมสามัญศึกษากระทรวงศึกษาธิการ และได้ประกาศจัดตั้งโรงเรียนขึ้น เมื่อ วันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2523 และใช้ชื่อว่า “ โรงเรียนพระนารายณ์ ” หลังจากนั้นได้มีการก่อสร้างอาคารเรียนชั่วคราวหลังคามุงแฝก จำนวน 5 ห้องเรียน ทำถนนหินลูกรัง ถมที่และปรับปรุงพื้นที่ สร้างอาคารเรียนชั่วคราว 20 ห้อง บ้านพักครู 3 หลังห้องน้ำ – ห้องส้วม 2 หลัง ตลอดจนมีผู้บริจาคสมทบอีกเป็นจำนวนมาก

ใน ปี พ.ศ. 2524 โรงเรียนได้รับงบประมาณจากกรมสามัญศึกษาก่อสร้างอาคารเรียน 318 ค จำนวน 2 หลัง อาคารโรงฝึกงาน 2 ยูนิต บ้านพักครู 1 หลัง ห้องน้ำห้องส้วม 2 หลัง และอาคารเรียนชั่วคราว 18 ห้องเรียน อีกทั้งยังได้รับเงินบริจาค จากผู้ปกครองนักเรียนและผู้มีจิตศรัทธาจำนวนหนึ่ง จึงสามารถสร้างอาคารเรียนได้สำเร็จ และรับนักเรียนเข้าเรียนได้จำนวน 40 ห้องเรียน

ปี พ.ศ. 2525 จำนวนนักเรียนมีเพิ่มขึ้นถึง 2,984 คน ซึ่งต้องใช้ห้องเรียนทั้งหมด จำนวน 60 ห้องเรียนรงเรียนได้รับงบประมาณจากกรมสามัญศึกษา สร้างอาคารเรียน 318 ค อีก 1 หลัง โรงฝึกงาน 1 ยูนิต บ้านพักครู 1 หลัง บ้านพักภารโรง 1 หลัง ห้องน้ำ – ห้องส้วม 1 หลังและได้รับบริจาคเป็นวัสดุสร้างสนามบาสเก็ตบอล จากนายพีรศักดิ์ ศิริพานิชกร เป็นเงิน 100,000 บาท นอกจากนี้ยังมีคณะครู อาจารย์ นักเรียน ผู้ปกครอง และผู้มีจิตศรัทธา ร่วมกันบริจาคสร้างศาลาร่วมใจอีก 1 หลัง ราคาประมาณ 200,000 บาท

ปี พ.ศ. 2529 โรงเรียนพระนารายณ์ สมาคมผู้ปกครองและครูโรงเรียนพระนารายณ์ กลุ่ม ส.ว.น.พ. และผู้มีจิตศรัทธา ได้ร่วมกันสร้างหอพระพุทธรูปประจำโรงเรียน เพื่อเป็นการสนองนโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ ที่ต้องการให้มีพระพุทธรูปประจำสถานศึกษาและเพื่อเฉลมฉลองในวโรกาสมหามงคลสมัยที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทร์มหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ 5 รอบ ได้รับเงินบริจาคเป็นค่าก่อสร้างทั้งสิ้น 178,250 บาท โดยตั้งชื่อหอพระนี้ว่า “ หอพุทธนวมินทร์ ”

ปี พ.ศ. 2531 สร้างอาคารเรียน 316 ล เพิ่มอีก 1 หลัง งบประมาณ 4,540,000 บาท ปี พ.ศ. 2533 สร้างโรงฝึกงานเพิ่มอีก 1 หลัง งบประมาณ 4,540,000

ปี พ.ศ.2533 สร้างโรงฝึกงานเพิ่มอีก 1 หลัง

ปี พ.ศ. 2535 สร้างบ้านพักผู้บริหาร 1 หลัง บ้านพักภารโรง 1 หลัง งบประมาณ 584,000 บาท

ปี พ.ศ. 2536 สร้างบ้านพักภารโรง 1 หลัง ในวงเงิน 121,000 บาท และสร้างลู่วิ่งมาตรฐาน ในวงเงิน 500,000 บาท

ปี พ.ศ. 2541 โรงเรียนพระนารายณ์ได้เปิดทำการสอนในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยเริ่มรับในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 4 จำนวน 2 ห้องเรียน

ปี พ.ศ. 2547 เปิดสอนโปรแกรมภาษาอังกฤษเป็นสื่อระดับชั้น ม. 1 จำนวน 1 ห้องเรียน และโรงเรียนได้รับรางวัลโรงเรียนพระราชทานประเภทโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่

พ.ศ. 2548 เปิดสอนโปรแกรมคณิตศาสตร์ , ภาษาไทย , มุ่งสู่เตรียมทหาร ในระดับชั้น ม. 1 ปัจจุบัน โรงเรียนพระนารายณ์มีนักเรียนทั้งระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและ ตอนปลาย ตามแผนการจัดการเรียน 16:16:18 / 6:6:4 ครู อาจารย์ 140 คน ลูกจ้างประจำ 11 คน

ปี พ.ศ.2553 ได้เข้าร่วมในโครงการเรียนมาตราฐานสากล (World-Class Standard school)

ปี พ.ศ.2560 ได้รับรางวัลคุณภาพแห่งสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (OBECQA)

ปัจจุบัน โรงเรียนพระนารายณ์จัดการเรียนการสอน ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานปีพุทธศักราช 2551 เป็นโรงเรียนเข้าสู่มาตราฐานสากล และเปิดสอนหลักสูตรอาเซียนศึกษาแบบเข้มตามโครงการพัฒนาสู่ประชาคมอาเซียน (Spirit of Asean) มีนักเรียนรวมทั้งสิ้น 2,714 คน จัดแผนชั้นเรียนเป็น 14-14-14/10-10-10 มีข้าราชการครู 123 คน ลูกจ้างประจำ 2 คน และบุคลากรทางการศึกษา 10 คน โดยมี นางกาญจนา บุญคง ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน